ACHTERGROND

De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP) is een beroepsvereniging die de kwaliteit van de podotherapeutische zorg in Nederland waarborgt en de collectieve en individuele belangen van alle podotherapeuten in Nederland behartigt. Een belangrijk aandachtsgebied binnen de podotherapie is de zorg voor mensen met diabetes, die een hoog risico lopen op complicaties zoals voetwonden. Deze complicaties kunnen leiden tot amputaties van het onderbeen, wat bijdraagt aan oplopende zorgkosten die inmiddels zijn uitgelopen tot een half miljard euro per jaar.

De Nederlandse gezondheidszorg legt in toenemende mate de nadruk op doelmatige en betaalbare zorg en hiervoor neemt de vraag naar bewijslast vanuit zorgverzekeraars, de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZa) en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) toe. De NVvP en betrokken partijen willen aantonen dat de podotherapeutische zorg waardevol is voor patiënten door deze zorg systematisch te evalueren en waar nodig te verbeteren. Het doel is juist om meer in te zetten op preventie, zodat het aantal amputaties op jaarbasis kan worden verminderd. Door de toestand van de patiënt met een diabetische voet stabiel te houden en verdere complicaties te voorkomen, kan het risico op amputaties aanzienlijk worden verkleind.

PROBLEEMSTELLING



Hoewel er behoefte is aan bewijslast voor doelmatige en betaalbare zorg, was er tot op heden nog geen landelijke dataset beschikbaar van de diabetespopulatie die podotherapeutische zorg ontvangt. Het gestructureerd verzamelen van dezelfde variabelen en het veilig bij elkaar brengen van de data is hierin van groot belang. De eerste stap was daarom onderzoeken of het mogelijk is om gezamenlijk, met meerdere praktijken persoonlijke- en medische gegevens te verzamelen van patiënten, zonder de privacyregels te overtreden. Femke van den Wall Bake, senior consultant bij Zonderland & Van Zeijl, is nu een paar jaar betrokken bij het project 'Systematische evaluatie' in haar rol als projectleider.

HET INITIATIEF: 'DATAWERKPLAATS'

In juni 2023 hebben de NVvP, de podotherapiepraktijken Voetencentrum Wender, Hermanns en Innofeet, het Lectoraat Podotherapie (Hogeschool Saxion/ Fontys) het initiatief de ‘Datawerkplaats’ gestart. Het doel van dit initiatief is om door middel van data de waarde van podotherapeutische zorg in kaart te brengen en deze systematisch te evalueren. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de techniek Multi-Party Computation (MPC), van Roseman Labs, een geavanceerde cryptografische techniek. Deze techniek maakt het mogelijk om persoonlijke- en medische gegevens van patiënten uit verschillende praktijken op een veilige manier bij elkaar te brengen en te analyseren, zonder de privacyregels te overtreden en zonder dat deze te herleiden is naar een specifieke praktijk.

AANPAK

Binnen het project ‘Systematische evaluatie’ werden meerdere fasen doorlopen.

Fase 1: Het opstellen van een Consortiumovereenkomst

In de eerste fase werd gezamenlijk, met alle betrokken partijen, een Consortiumovereenkomst opgesteld. Juridische vragen zoals ‘’Onder welke voorwaarden gaan we deze samenwerking aan?’’, ‘’Wat is het doel van deze samenwerking?’’ en ‘’Welke rollen zullen worden vervuld?’’ kwamen aan bod. Door het juridisch aspect, waarbij verschillende partijen betrokken waren, duurde deze fase in totaal zes maanden.

Fase 2: Start van het project

Parallel aan fase 1 werd fase 2 opgestart, de start van het project. Een pragmatische fase, waarin eerst werd vastgesteld welke basisinformatie (set van variabelen) de verschillende podotherapeutische praktijken gezamenlijk gingen verzamelen. Dit werd vervolgens geïmplementeerd in de elektronische patiëntendossiers (EPD’s). Hierna werden de datasets van alle praktijken geëxtraheerd en werd een analysescript geschreven en gedraaid op de samengebrachte data. Het uitvoeren van analysescripts was een complexe procedure en vergde meerdere iteraties om het script correct uit te voeren. Uiteindelijk werden drie analysescripts met succes uitgevoerd.

Fase 3: Evaluatie en aanpassing

In de zomer van 2024 is een reset van het project uitgevoerd. Hierbij zijn o.a. de inclusiecriteria aangescherpt, variabelen toegevoegd en werd bepaald wat de uitkomsttabellen moeten zijn. Dit najaar wordt het analysescript uitgebreid en opnieuw gedraaid.

RESULTAAT

Dit project heeft meerdere resultaten opgeleverd. Ten eerste dat er nu meer inzicht is in de patiëntpopulatie van mensen met diabetes die podotherapeutische zorg ontvangen. Ten tweede is gebleken dat met behulp van de MPC-techniek het mogelijk is om persoonlijke- en medische gegevens van patiënten uit verschillende podotherapie praktijken op een veilige manier samen te brengen, zonder dat privacyregels worden geschonden en dat praktijken elkaars data kunnen inzien. Daarnaast is het mogelijk om op deze centrale dataset analyses uit te voeren die door alle betrokken partijen goed gekeurd moeten worden, alvorens deze gedraaid worden. De uitkomsten stellen podotherapeuten in staat om waardevolle inzichten te verkrijgen in de gezondheidstoestand van patiënten en de zorg die zij nodig hebben. Ten derde is met deze unieke samenwerking en met behulp van deze MPC-techniek de infrastructuur gecreëerd om de podotherapeutische zorg op een landelijk niveau te evalueren. Door deze inzichten kan de podotherapeutische zorg in de toekomst efficiënter worden ingericht, wat zowel de kwaliteit van de zorg kan verhogen als de zorgkosten kan verlagen.

VERVOLG

Een positief neveneffect is dat mede door de opzet van het project ‘Systematische zorgevaluatie’ en de Datawerkplaats er twee subsidies (RAAK MKB en KIEM-MV) konden worden aangetrokken. Dit stelt de NVvP, het Lectoraat en de betrokken podotherapiepraktijken in staat om een evidence-based methode te ontwikkelen voor podotherapeuten en een verdiepende slag te geven aan het project ‘Systematische zorgevaluatie’.

CONCLUSIE



De toepassing van de MPC-techniek is uniek binnen het zorglandschap. Deze techniek maakt het mogelijk om zowel persoons- als medische gegevens van patiënten uit verschillende praktijken samen te brengen voor onderzoeksdoeleinden en voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg, zonder dat de praktijken data van elkaar kunnen inzien. De samenwerking tussen een landelijke beroepsvereniging, en een onderwijsinstituut én zorginstellingen versterkt deze opdracht aanzienlijk en biedt waardevolle inbreng vanuit verschillende invalshoeken. Hoewel een dergelijke samenwerking daardoor ook meer tijd vergt, leidt het uiteindelijk tot een robuust en innovatief resultaat.